Kaski motocyklowe od roku 2023 muszą spełniać nową normę bezpieczeństwa ECE 22.06. Ten artykuł będzie pełen moich przemyśleń, wyrazów zadowolenia oraz pewnych obaw związanych z nową regulacją. Dużo aspektów technicznych pominę. Jeżeli jesteście zainteresowani szczegółami technicznymi nowej normy (kształtem kowadła, kątami uderzeń, wagą sztucznej głowy w kasku, badaniem przezierności wizjera, wzorem na badanie uderzenia rotacyjnego itp.) – to zachęcam do odwiedzenia strony Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tam znajdziecie pikantne szczegóły regulacji ECE 22.06. Zgadza się, to nie Unia Europejska, jak powszechnie się uważa, jest inicjatorem powstania regulacji ECE 22.06. To ONZ, a dokładniej Komisja Ekonomiczna dla Europy przy ONZ – czyli UNECE.
Czy norma ECE 22.06 była potrzebna?
Mam nadzieję, że większość z Was zakłada kask motocyklowy z przeświadczeniem, że kask ma zapewnić ochronę, zminimalizować urazy, uratować życie. Ufamy przecież producentom kasków motocyklowych, że tylko dobrze zaprojektowane produkty dostarczają na półki sklepowe. Przez prawie 20 ostatnich lat na kaskach można było znaleźć oznaczenie wskazujące na spełnianie normy bezpieczeństwa ECE 22.05. Zasady testowania kasków były niezmienne przez ostatnie dwie dekady.
Nadeszły zmiany. Można powiedzieć „no w końcu!”. Przecież od wprowadzenia starej normy ECE 22.05 minęło 20 lat. Dużo zmieniło się w tym czasie: technologie produkcji, materiały skorup i wypełnień, systemy bezpieczeństwa. Mam wrażenie, że producenci kasków motocyklowych tak dobrze znali normę ECE 22.05, że w niektórych przypadkach nie chodziło już o zaprojektowanie kasku bezpiecznego, tylko takiego, który spełni zwyczajnie normę i wyląduje w sprzedaży. To tylko moje przypuszczenia, a w zasadzie nie tylko moje.
Wiedzieliśmy, gdzie uderzać w kask, żeby był odporny – teraz jest ECE 22.06
Zasadę ograniczonego zaufania można chyba w wielu dziedzinach zastosować. Ta reguła wydaje się sensowna również względem producentów kasków motocyklowych. Zasady w nowej normie delikatnie mogą sugerować, że producenci pozwalali sobie na pewne nadużycia – oczywiście wszystko w granicach obowiązujących przepisów. Stara norma 22.05 przewidywała 5 punktów uderzeń w skorupę – szczęka, czoło, czubek kasku, tył, jedna ze stron (lewa lub prawa). Twórcy nowej regulacji ECE 22.06 wprowadzili dodatkowe 12 punktów, z których testujący losowo wybierze trzy, na których będzie przeprowadzał testy. Będzie więc trudniej zaprojektować kask stricte pod normę. Nie będzie możliwe stworzenie kasku który, będzie odporny i skuteczny w 5 miejscach. Punktów uderzeń jest na tyle dużo i są tak rozmieszczone, że istnieje mała szansa na powtórzenie scenariusza starej regulacji. W starej normie otwory wentylacyjne były po za zasięgiem sprawdzanych obszarów kasku. Teraz to się zmienia.
Testowanie kasków nie będzie tanie.
Zanim producent wyśle kaski do testów homologacyjnych to porządnie się zastanowi. Nowa norma zakłada testowanie każdego rozmiaru kasku motocyklowego. Podczas testów uderzają kask w standardowe punkty, w 3 punkty dodatkowe. Dochodzą uderzenia z dużą prędkością, z małą prędkością, w wysokiej temperaturze, w niskiej temperaturze, po poddaniu promieniowaniu UV, w dużej wilgotności. Jeżeli kask występuje z różnymi zapięciami to procedura musi być przeprowadzona dla każdego zapięcia osobno. Nowa norma przewiduje testy uderzeniowe kasku z dodatkowymi akcesoriami, jak na przykład zestaw interkom. W skrajnych przypadkach producent musi dostarczy do laboratorium ponad 100 kasków do testów. Podejrzewam, że teraz produkcja kasku będzie znacznie droższa, a odczujemy to patrząc na finalną cenę kasku motocyklowego.
Różne prędkości.
W starej normie kaski zatrzymywano do zera z prędkości 7,5 m/s, a przeciążenie nie mogła przekroczyć 275G. Wraz z nową normą doszły dodatkowe testy zderzeniowe: test uderzenia z dużą prędkością przeprowadza się przy prędkości uderzenia 8,2 m/s oraz test uderzenia z małą prędkością przy 6,0 m/s. Zwiększono prędkość uderzenia w punkt S (szczękę kasku) z 5,5 m/s do 6,0 m/s. Różnorodność tych prędkości ma zweryfikować to, jak sobie radzi kask w różny warunkach. To że, swietnie sobie poradzi z przyjęciem energii uderzenia przy dużej prędkości nie oznacza, że skorupa będzie na tyle elastyczna, by skutecznie zadziałać przy małych prędkościach. Ta zmiana wydaje się subtelna, ale jest bardzo ważna. Daje to ogólne spojrzenie na to, jak zachowuje się kask przy różnych zmiennych. W normie ECE 22.05 była tylko jedna prędkość.
Uderzenie rotacyjne.
Uderzenia kaskiem z zatrzymaniem do zera występują tylko w laboratorium. Motocykliści w praktyce odbijają się kaskiem od napotkanej powierzchni i wytwarza się siła rotacyjna. To ona jest równie niebezpieczna dla naszego mózgu. Nowa norma przewiduje testowanie siły rotacyjnej. W starej normie nikt tego nie sprawdzał. Kask leci z prędkością 8 m/s na pochylone kowadło pokryte papierem ściernym. Według specjalnego wzoru wylicza się siłę rotacyjną powstałą we wnętrzu kasku. Są odpowiednie limity, których kask nie może przekroczyć. Mam przeczucie, że system M.I.P.S w kaskach będziemy spotykać teraz częściej.
Zapięcie wizjera, wizjer i blenda.
Nowe wytyczne są bezwzględne również wobec wizjerów i mechanizmów otwierania. W testach wykorzystywana jest większa kula i większa prędkość uderzenia w wizjer, który z założenia nie może się otworzyć. Blenda przeciwsłoneczna i wizjery przyciemniane natomiast nie mogą zaburzać widzenia, muszą przepuszczać odpowiednią ilość światła. Wizjery i blendy przeciwsłoneczne muszą dać możliwość rozróżnienia kolorów sygnalizacji świetlnej. O odpowiednich kątach widzenia w kasku nawet nie wspominam.
Warunki atmosferyczne mają wpływ na bezpieczeństwo.
Warunki atmosferyczne w których jeździmy motocyklem maja wpływ na to, jak zachowuje się kask podczas wypadku. W nowej normie obowiązują trzy zakresy temperatur, w których badane są kaski motocyklowe. Około 50 stopni Celsjusza, około 25 stopni Celsjusza i w niskiej temperaturze oscylującej w granicach -10 stopni Celsjusza. W starej normie było podobnie, jednak najniższa temperatura wynosiła -20 stopni Celsjusza. Nie wiem czy zmiana najniższego zakresu to odpowiedź na efekt cieplarniany, ale jeśli ktoś wykorzystuje kask motocyklowy do jazdy w ekstremalnie niskich temperaturach, jak na przykład Marek Suslik White Wolf to powinien wiedzieć, że kaski nie są testowane w takich warunkach.
Im starszy kask, tym większy z niego twardziel?
W jednym z testów według nowej normy kask przed testem zderzeniowym wystawiany jest na działanie promieni UV na 48 godzin. Następnie przeprowadzane są testy zderzeniowe. Ma to zweryfikować, jak po dłuższym użytkowaniu kask chroni motocyklistę. Promienie UV z czasem potrafią materiał skorupy utwardzić. Myślę, że forma przeprowadzanego testu powinna dać do myślenia zwolennikom motocyklowej tezy: Jeden kask na całe życie. Pamiętajcie, ze warto zmieniać kaski motocyklowe, nawet jeśli nic się z nim nie dzieje. Użytkowanie kasku 15 letniego raczej nie należy do najbardziej rozsądnych czynności.
Norma ECE 22.06 cieszyć się, czy płakać?
Wprowadzenie nowej normy to oczywiście krok w bardzo dobrym kierunku. Procedury są dokładniejsze i bardziej restrykcyjne w porównaniu z normą ECE 22.05. Na rynku kasków motocyklowych zaczyna się rewolucja. Kaski ze starą normą mogą być produkowane do połowy roku 2023. Od 2024 producenci nie mogą wypuszczać z fabryki takich kasków. ECE 22.05 zostanie z nami pewnie jeszcze długo zanim zupełnie zniknie. Jazda w takich kaskach będzie oczywiście legalna. Moja jedyna obawa dotyczy wagi kasków z ECE 22.06. Dążenie do skonstruowania lekkiego kasku zawsze było priorytetem dla producentów. Sami motocykliści zwracali uwagę na to, ile waży kask. Pojawiające się kaski motocyklowe z normą ECE 22.06 udowadniają, że lżej nie będzie. Producenci premium wykorzystują materiały, które pozwalają na produkcję w miarę lekkich konstrukcji. Natomiast nie wiem, jak producenci kasków ze średniej półki poradzą sobie z walką o każdy cenny gram. Norma ECE 22.06 to niestety cięższe kaski – wszystko dla naszego bezpieczeństwa.
Jeżeli doceniasz to, co robimy, to:
Komentarze